મગજમારી કરવાની મજા

જાત સાથે અને લોકો સાથે મગજમારી કરતાં કરતાં, આપણે ક્યારે શબ્દોની મગજમારી કરવા માંડીએ છીએ તેનો આપણને ખ્યાલ રહેતો નથી. શબ્દોની મગજમારી કરવાથી આપણું સ્વાસ્થ્ય  સુધરે છે એવું ડૉક્ટરોનું કહેવું છે. આપણને તો આમેય શબ્દોની હેરાફેરી ગમતી જ હોય, એટલે જ્યાં લાગ મળે ત્યાં ઝુકાવી જ દેવાનું. ધ્યાન ફક્ત એટલું જ રાખવાનું કે, બોલવાવાળાને કોઈ વાર અટકાવવાના નહીં કે ટોકવાના નહીં. મજા કિરકિરી થઈ જશે.

મોટા ભાગે લોકોને એક વાક્યમાં, કોઈ એક શબ્દને બે વાર બોલવાની ટેવ હોય છે. બીજી વાર બોલાતો કે રિપીટ થતો શબ્દ ‘બ’થી શરૂ થતો હોય, એ જ કાનો–માત્રા કે હ્રસ્વૈ–દીર્ઘઈ સાથે ! ભૂલમાં પણ, લખતી વખતે કોઈ આ રીતે શબ્દને રિપીટ નથી કરતું તે પણ નવાઈની વાત છે. ‘બ’થી બનતા શબ્દોના અર્થ–અનર્થ શાંતિથી મમળાવવા જેવા ને એમાંથી બનતા હિન્દી કે અંગ્રેજી શબ્દો પણ જાણવા જેવા હોય છે.

શરૂઆત કરીએ સવારની ચાથી ને માતાને પ્રણામથી.

‘ચાલ લાવ, કંઈ ચા–બા પા.’

‘નાનપણમાં ‘બા ચા પા’ એવું ભણતાં તેનું તમે તો ઊંધું કરી નાંખ્યું.’

‘અરે ભઈ, ચા પીવી છે બસ ? સાથે કંઈ ચેવડો–બેવડો હોય તો લાવજે.’

‘અરેરે ! તમે ક્યારથી બેવડો પીતા થયા ? ચા સાથે બેવડો ? દુનિયામાં ગાંડાઓની ખરેખર કમી નથી.’

‘તારામાં કંઈ અક્કલ–બક્કલ છે કે નહીં ? હું કંઈ ગાંડો–બાંડો નથી. સવારમાં જો મજાક કરતી હોય તો સાંભળી લે, મને છેડવા–બેડવાની કોશિશ નહીં કરતી. તને બીજું કંઈ કામ–બામ છે કે નહીં ?’

‘મારામાં અક્કલ તો બહુ છે પણ હાલ એના પર બક્કલ લગાવી દીધું છે. નકામું માથું દુખવવાનું ને  વગર કામનો બામ લગાવવો પડે પાછો.’

‘ હું એક બોલું તો તું ચાર બોલે કેમ ? ચાલ લાવ, એના કરતાં કંઈ ખાવાનું–બાવાનું હોય તો આપી જા.’

‘તમારું ખાવાનું લાવું કે બાવાનું ઢાંક્યું છે તે ?’

‘તેં આજે કંઈ ભાંગ–બાંગ પીધી છે કે શું ? કેમ લવારા કરે છે ?’

‘ભાંગ પીધી હોત તો સારું થાત. મરઘાની બાંગ સાંભળીને હું તો કંટાળી ગઈ. મોડું પણ બહુ થઈ ગયું. રાંધવા–બાંધવામાંથી પરવારું તો ને ? જો તમને તરસ–બરસ લાગી હોય તો કહી દેજો, સાથે પાણી પણ આપી દઉં. પછી દસ ધક્કા નહીં ખવડાવતા. ને જુઓ, રોજની જેમ અહીં કંઈ ઢોળતા–બોળતા નહીં. જમવાનું પણ આજે સાદું જ મળશે. તળવા–બળવાનું આજે માંડી વાળ્યું છે.’

(સારું થયું માંડવાળ કર્યું તે, બાકી તું તો મને બાળીને બળે એવી છે.)

‘તમે કંઈ બોલ્યા ? મને તમારા હોઠ ફફડતા હોય એવું લાગ્યું.’

‘મને તારી જેમ બબડાટ–ફફડાટ કરવાની ટેવ નથી. ખાલી ફફડવાની જ ટેવ છે. ચાલ, હવે કંઈ દાળભાત–બાળભાતની પણ તૈયારી કરવા માંડજે. ફ્રિજ–બ્રિજમાં જો કંઈ વાસી પડ્યું હોય તો પછી આરામ કરજે. કેરી–બેરી હોય તો છરી–બરી ને કાંટો–બાંટો તૈયાર કરી મૂકજે. ભૂખ લાગશે ત્યારે ખાઈ–બાઈ લઈશ. ને જો, આજે નીચે પલાંઠી લગાવીને બેસવાની મારી ઈચ્છા છે તો પાટલો–બાટલો પણ કાઢી મૂકજે.’

‘આજે તમને કંઈ ભૂત–બૂત ભરાયું છે કે શું ? કેમ આમ અગડમ–બગડમ બોલ્યે રાખો છો ? સવારથી સતત ઑર્ડર–બૉર્ડર ચાલુ જ છે, તે ટેબલ છોડીને પાટલા પર બેસવાના ? કે બાટલા પર ? નાહવા–બાહવાના કે રોજની જેમ હાથ–બાથ ને પગ–બગ ધોઈને જ જમવા બેસી જવાના ?’

‘ભૂત મને નહીં, તને ભરાયું છે. જો, તું જ કેવું બબ્બે વાર બધું બોલે છે. હજી તારું લિસ્ટ તો અડધે પહોંચ્યું. બોલ ને કે, કાન–બાન, કોણી–બોણી, એડી–બેડી ને માથું–બાથું ધોવાના કે નહીં ?’

હવે ડ્રામામાં વળાંક ! સંવાદો સાથે રેડિયોની જુગલબંદી. મોટા અવાજે રાગડા ચાલુ.

‘બંધ કર તારો આ રેડિયો. કંઈ ગીત–બીતમાં સમજ પડે કે ? રાગ–બાગનાં ઠેકાણાં નહીં, તાલ–બાલમાં સમજે નહીં ને રેડિયો જ મચડવા બેસી ગઈ. કોઈ દા’ડો વાજુ–બાજુ જોયેલું કે ? આ માઈક–બાઈક ને સ્ટેજ–બેજ(આમાં ટ કેવી રીતે જોડે ?) તો અહીં આવીને જોયાં. ફોન–બોન આવતા તો બાઘાની જેમ જોયા કરતી.’

‘તમે જો બહુ હોશિયાર હો તો જરા કહો તો, કોઈ દા’ડો જર્સી ગાય–બાય જોયેલી કે ? પાડો–બાડો કોને કહેવાય ? ગાડું–બાડું એટલે ? ગાડામાં બેઠેલા કોઈ વાર ? ખરી–બરી, નાથ–બાથ, હળ–બળ, ખેડ–બેડ, છાણ–બાણ, માટી–બાટી, ચાર–બાર જેવા શબ્દો કોઈ વાર સાંભળેલા ? તમારા બાપાને ત્યાં કોઈ દા’ડો કેરી–બેરીનો ઢગલો–બગલો જોયેલો કે ? બોલો બોલો. હવે કેમ ચૂપ થઈ ગયા ?’

‘હા ભઈ હા. બધું તેં જ જોયેલું. તારી તો પૂજા–બૂજા કરવી જોઈએ. લાવો કોઈ દીવો–બીવો લાવો. મારે કોઈ ધૂન–બૂન પણ ગાવી પડશે કે ? કે પછી, મંગલા–બંગલા ને સાંધ્ય–બાંધ્ય આરતીનો કાર્યક્રમ ગોઠવીએ ?’

‘ભૂલ થઈ ગઈ બાપા... !  હવે બસ.’

‘હા... ખબરદાર જો મારું નામ–બામ લીધું તો !’

આ કથા કે નાટક તો જેટલું લંબાવાય(કે ન લંબાવાય–બંબાવાય !) તેટલું ઓછું. પછી જ્યારે ભડકા થવાની શક્યતા લાગે ત્યારે બાની પર પાની રેડી દેવું.