છેલ્લું છેલ્લું શૉપિંગ–––(૨૯)

મોટા ભાગની સ્ત્રીઓએ મન ભરીને, પેટ ભરીને અને બૅગ ભરીને શૉપિંગ કરેલું એટલે સામાન ચેક થઈ ગયા પછી, ને બધી મોટી બૅગોનો ભાર હળવો થઈ ગયા પછી, એક નાનકડી હૅન્ડબૅગ અને મોટી પર્સ સાથે બધી હળવીફૂલ હતી. જોકે, એરપોર્ટવાળા એમ કંઈ મહેમાનોને ખાલી હાથે થોડા જવા દે? એમણે તો પ્લેન સુધી પહોંચવાનો માર્ગ જ એટલો લાંબો ને જાતજાતની દુકાનોથી લલચામણો બનાવેલો ને કે, છેલ્લે છેલ્લે પણ બધી દુકાનોમાં નજર નાંખવા ખાતર પણ બધી ઘેલીઓ(શૉપિંગઘેલીઓ) આમતેમ વિખેરાઈ ગઈ! એ માર્ગે પુરૂષો પણ વિચરતા દેખાયા. છેલ્લી ઘડીએ વિચારતા હશે કે, પત્ની અને બાળકો માટે કંઈ લીધું નથી તો કઈ દુકાનમાંથી લઉં ને શું લઉં? કદાચ પોતાન વ્યસનનો પણ કોઈ ઈલાજ શોધતા હોય, કોણ જાણે.

એમ પણ ત્રણેક કલાક પસાર કરવાના હોઈ અમે બન્ને પણ દુકાનો જોતાં જોતાં ચાલવા માંડ્યાં. કદાચ કંઈક ગમી જાય! બૅંગકૉકમાં જોયેલાં બધાં ફળોને સમાવતી એક સરસ મોટી દુકાન જોઈ અમે અંદર જવા લલચાયાં. દરેકના ભાવ વાંચતાં વાંચતાં દુકાનમાંથી બહાર નીકળી ગયાં. ‘હમણાંથી વજન ઊંચકીને ફરવું નથી. બધી દુકાનો જોઈને પછી જતી વખતે અહીંથી નવાઈનાં ફ્રૂટ્સ લઈ જઈશું.’ ફરતાં ફરતાં એક ચૉકલેટ–બિસ્કીટની દુકાને વળ્યાં. દુકાનમાં અંદર જવા માટે ગ્રાહકોને લલચાવવા, બહાર લાઈનસર થોડી બરણીઓ ગોઠવેલી જેમાં બિસ્કીટ અને ચૉકલેટ ભરેલી. પહેલાં ચાખો ને પછી ભાવે તો ખરીદો. અમે બે તો બહાર જ અટકી ગયાં. બધી બરણીમાંથી નમૂના ચાખતાં ચાખતાં મજા તો બહુ પડી પણ લગભગ અડધો કલાક નીકળી ગયો કે યાદ આવ્યું, ‘હજી તો આપણે પ્લેનમાં પણ ખાવાનું છે. નકામું બગડે ને કોઈ બબડે એના કરતાં થોડી બિસ્કીટ–ચૉકલેટ લઈને જતાં થઈએ.’ બેત્રણ જાતની નવાઈની બિસ્કીટ બંધાવી અમે ફરી ઉપડ્યાં ફ્રૂટ સ્ટોર તરફ. (અસલ આપણે ત્યાં દોરાથી અને હજીય દોરીથી ખોખાં બંધાય છે, એટલે બિસ્કિટ બંધાવી એમ લખાઈ ગયું. ખરેખર તો પૅક કરાવી !) ફ્રૂટ સ્ટોરને જોઈ અમે સ્તબ્ધ! આખો ખાલી!

ભૂલ અમારી જ હતી. આટલી બધી સ્ત્રીઓને ભરોસે રહેવાય જ નહીં. સાડીના સેલમાં જેમ, જ્યારે જે ગમી તે સાડી લઈ જ લેવાની હોય તેમ અહીં પણ દુકાનમાં બધી સ્ત્રીઓ જ હતી ને? અમારે તો પહેલાં જ તરાપ મારવાની હતી. ધોયેલા મૂળા જેવાં અમે એક જગ્યા શોધી નિરાંતે અફસોસ કરવા બેઠાં. થોડી વારમાં જ ગાઈડે પ્લેન તરફ જવાની બધાંને વિનંતી કરી. (કોઈની ઊઠવાની મરજી દેખાઈ નહીં એટલે વિનંતી કરવી પડી!) ધીમે ધીમે ડગલાં ભરતાં ભારી મને અમે પણ ચાલવા માંડ્યું. હજી બે–ચાર દિવસ....

ફરીથી એ જ રીતે બધાંની બેસવાની ગોઠવણ ને મૂંઝવણ, એવી જ અમારી દૂર દૂર બેઠક અને પ્લેનમાં કલબલાટ કલબલાટ. થોડાક પેસેન્જર્સ જાણે કે, જાસૂસની જેમ અમારી વચ્ચે છૂટક છૂટક ગોઠવાયેલા, અમને સૌને અચરજથી જોઈ રહ્યા હતા. એમને જે વાતની નવાઈ લાગતી હતી, તે વાતની હવે અમને કોઈ નવાઈ નહોતી લાગતી! અમારી અગાઉના સહયાત્રીઓ આ વખતે બદલાઈ ચૂક્યા હતા. છેલ્લે છેલ્લે પણ નવી ઓળખાણ અને પંચાતનો મોકો મળી ગયો. મારી એક બાજુ એક મહારાષ્ટ્રીયન બહેન હતી(કોઈને પણ માજી કે કાકી કહેવાય એવું નહોતું જ્યાં મને જ બધાં...!) અને બીજી બાજુ સુરતનો કોઈ હીરાનો વેપારી–લગભગ મારા દીકરાની ઉંમરનો હશે– બેઠેલો. થોડી વાર તો એને ભાનમાં આવતાં લાગી.શું બોલવું અને શું નહીં તે એને સમજાતું નહોતું. મને એને જોવાની મજા આવતી હતી. કળ વળતાં એણે મને પૂછ્યું, ‘તમે બધાં સાથે જ છો?’

‘હા’

‘કેટલાં છો?‘

‘પાંચસો.’ મેં જાણીજોઈને પાંચસો પર ભાર આપતાં જણાવ્યું.

‘બાપ રે....પાંચસો? ટૂરમાં ફરવા નીકળેલાં?’

(ના રે...અમે અહીં લગનમાં આવેલાં. છોકરીવાળા બહુ સારા તે બધાંને બહુ સારી રીતે રાખીને, બધે ફેરવીને બૅગ ભરાય એટલી ગિફ્ટો પણ આપી. મૂકવા આવેલાં તે બધાં રડતાં પણ બહુ હતાં.)

મેં હા કહી એટલે વેપારી દિમાગે ગણતરી શરૂ કરી દીધી. ‘તમે પાંચસો, તમારી ટિકિટના આટલા, તમારી હૉટેલના આટલા, તમારા ખાવા–પીવા ને ફરવાના આટલા રૂપિયા થાય. તમારી પાસે કેટલા લીધા?’

આપણે તો સુરતી એટલે ભોળાભાવે બધું કહી(બકી) દીધું. સાંભળતાં વાર જ એણે તો મોં બગાડ્યું, ડોકું ધુણાવી ડચકારા બોલાવ્યા ને પળવારમાં મને દુનિયાભરની શ્રેષ્ઠ બુધ્ધુ સાબિત કરી દીધી. ‘તમારા લોકો પાસે આ લોકોએ વધારે પૈસા કઢાવ્યા. આટલા થાય જ નહીં લૂંટી લીધા.’ મારું મોં પડી ગયું. હવે શું?

એ આગળ બોલતો જ રહેત, કદાચ બોલતો પણ હશે પણ મને કંઈ જ સંભળાતું નહોતું. આટલી સરસ ટ્રિપ ગઈ, આટલી બધી મજા આવી, આટલુ હર્યાંફર્યાં, મજાનું ખાધુંપીધું, શૉપિંગ કર્યું, નવી નવી કેટલી બધી દોસ્તી કરી ને સ્વર્ગની સહેલ કરી આવ્યાં તેનું કંઈ નહીં? શું અમે છેતરાયાં? હવે શું કરીએ? હજી પ્લેનમાં જ છીએ, પેલા ટૂરવાળા પાસે બધો હિસાબ માંગીએ? હવે કોઈ માથાકૂટ કે બોલાચાલીનો મતલબ છે? જે ચોખવટ કરવાની હતી તે પૈસા ભરવા પહેલાં જ કરવાની હતી. હવે મોં નથી બગાડવું. જે થયું તે થયું. બીજી વાર આ ભાઈને પૂછીને બુક કરાવશું! સુરતમાં જ હતાં તો આટલાં વર્ષોમાં ઓળખાણ કેમ ન થઈ? જાતજાતના સવાલોથી ભેજાનું દહીં કરીને મેં એકલાં એકલાં જ અફસોસ કરી લીધો. તે સમયે મારું મોં જોઈને કોઈ પણ કહી શકત, કે મને લાખ્ખોનું નુકસાન થયું છે! ‘પલ્લવીબહેન, તમે ક્યાં છો? આપણે તો છેતરાયાં.’ મારી આંખમાં પાણી ચમકી આવ્યાં.

પેલા વેપારીએ તો બૅંગકૉકના હીરાની ચમક ઝાંખી કરી દીધી. મેં ધીરે ધીરે ગીતાસાર, સીતાસાર ને જે કંઈ બધા સાર મને યાદ હતા તેના સહારે મનને શાંત કરવાનો રસ્તો શોધી લીધો. આંખો બંધ કરી વિચારોને સ્થિર કરીને, ‘જે થયું તે સારું થયું ને સારા માટે થયું.’નો મંત્ર જપવા માંડ્યો. હવે કોઈ જાતના અફસોસનો કોઈ જ અર્થ નથી એ બ્રહ્મજ્ઞાન મેળવી, મોં તેજસ્વી બનાવી, ટ્રોલી લઈને આવતી એર હૉસ્ટેસ પાસેથી કોલ્ડ ડ્રિંકનો ગ્લાસ લઈ મોંએ માંડી ઝેરનો ઘુંટડો પી લીધો.

‘પ્રવાસ સત્ય–કિંમત મિથ્યા’ રટતી હું મારામાં ખોવાઈ બૅંગકૉકની યાદોને મમળાવતી રહી. થોડી વાર રહી પેલા સહપ્રવાસીએ, મારો જીવ બાળવાના મજબૂત ઈરાદા સાથે બીજું તીર છોડ્યુ–અગ્ન્યાસ્ત્ર! ‘તમે એરપોર્ટ પર કૅટરિના કૈફને જોઈ?’

‘હેં? કૅટરીના કૈફ? બૅંગકૉકના એરપોર્ટ પર? એ વળી ક્યારે હતી ત્યાં? ને ક્યાં હતી? તમે જોઈ એને? ’