હવે ભૂલી જવાય છે

ઘરમાં દાખલ થતાં જ, એ બહેને પારાવાર અફસોસ કરતાં અને છલાંગ લગાવવાની રાહ જોઈ રહેલાં એમની આંખમાંના આંસુઓને, જેમતેમ પાછાં આંખમાં જ ધકેલતાં મને કહ્યું, ‘આ પહેલી વાર જ એવું થયું, કે હું કંઈ ભૂલી ગઈ હોઉં.’ પછી મારી સામે સહાનુભૂતિની રાહમાં નજર ટેકવી. મને તો એમના ઉપર એટલો બધો અહોભાવ ઉભરાઈ આવ્યો, કે મેં એમને બહુ પ્રેમથી બેસાડીને ચાર વાર તો ઉપરાઉપરી કહ્યું(કદાચ મારું કહેલું ન ભૂલી જાય),

‘કંઈ વાંધો નહીં. એમાં શું થઈ ગયું? કોઈ વાર ભૂલી પણ જવાય.’

‘ના, પણ મારાથી એમ કોઈ વાર નહીં ને આજે જ કેમ ભૂલી જવાયું તે જ મને નથી સમજાતું.’ એમનો અફસોસ એમનો પીછો નહોતો છોડતો.

‘અરે, પણ તમને એ વસ્તુ પાછી મળી ગઈ ને? તમારા ઘરમાં જ ભૂલી ગયેલાં ને? એટલું વિચારો, કે કશે બહાર કોઈ દુકાનમાં કે બસમાં કે ટ્રેનમાં તમે તમારું પર્સ અને ચશ્માં ભૂલી ગયાં હોત તો? મળી ગયાં ને? પછી ભૂલવાનો શો આટલો અફસોસ? તમે મને નથી ઓળખતાં? હું તો કેટલીય વાર...’

‘હા, એ બધું તો બરાબર પણ મને ચેન જ નથી પડતું, કે હું એવા તે કેવાક ધ્યાનમાં, કે પર્સ ને મોબાઈલ જ ભૂલી ગઈ?’ એ સમયે એ બહેન એમના પોતાના જ ધ્યાનમાં હતાં, એટલે મારી વાત એમના કાને પડતી જ નહોતી.

એ બહેનને કદાચ પર્સ કે મોબાઈલ ખોવાવાનો એટલો આઘાત ન લાગત, જેટલો આઘાત એમને પોતાની આ પહેલી ભૂલનો લાગ્યો હતો. ઘણી વાર આવા દુ:ખમાં કોઈ આશ્વાસન કામ નથી આવતું, એટલે મેં એમને, એમની એકની એક વાત થોડા થોડા અંતરાલે બોલવા દીધી. એ મને મળવા આવેલાં કે પોતાની પહેલી ભૂલનો ખરખરો કરવા તે જ મને તો ન સમજાયું. પછી મેં મન વાળ્યું, કે એમની આવી ખાનગી વાત કહેવા માટે હું જ એમને યોગ્ય લાગી હોઈશ ને? મને પણ સારું લાગ્યું.

આ ભૂલી જવાની વાત પણ બહુ અજબ છે. મને લાગે છે, કે આ દુનિયામાં એવું કોઈ નહીં હોય જેને બધી જ વાતો યાદ રહેતી હોય! ઘણાંને એવો ફાંકો હોય, કે મને તો બધું જ યાદ રહે, કોઈ દિવસ કંઈ ભૂલું જ નહીં ને. વાહ! એમની પણ ક્યારેક ને ક્યારેક તો એવી ઘડી આવતી જ હશે, જ્યારે એમનાથી બોલી પડાય, ‘હત્તેરીની, ભૂલી ગયા.’ પોતે કહેલું કે બીજાએ કહેલું, પોતે સાંભળેલું કે બીજાએ સંભળાવેલું, પોતે વાંચેલું, લખેલું, જોયેલું ને જાણેલું કે અનુભવેલું શું બધું જ કોઈને યાદ રહે ખરું? મારા તો માનવામાં જ ન આવે. કોઈ મને પૂછે, કે ‘કાલે રાતે તમે શું જમેલાં? શાનું શાક હતું તે યાદ છે?’ તો મારો જવાબ મોટે ભાગે (મારું)માથું ખંજવાળીને ‘ના’માં જ મળે.

‘કેમ? એટલુંય યાદ નથી? ખરાં તમે તો. કાલે શું જમ્યાં તેય યાદ નથી, તો તમને તમારા લેખોમાં શું લખ્યું હોય તે કેવી રીતે યાદ રહે છે?’

‘અહીં કોણ કમબખ્ત એ બધું યાદ રાખવા માટે જમે છે કે લખે છે?’ (આવું બોલવાનું કેવી રીતે યાદ રહે છે એ નહીં પૂછવાનું.)

ખેર, મને તો કંઈક કે ઘણું અને ઘણી વાર તો બધું જ ભૂલી જવામાં જે આનંદ મળે છે, એવો બીજા કશામાં મળતો નથી. ભૂલી ગયાં કે પરમ શાંતિ. કોઈ ખટપટ નહીં ને કોઈ ઝંઝટ નહીં. કોઈ વસ્તુ ક્યાં મૂકી છે તે યાદ રાખવા માટે જેટલો શ્રમ કરવો પડે છે, એના સોમા ભાગ જેટલોય એને મૂકીને ભૂલી જવામાં કરવો નથી પડતો. મૂકી દીધી તો મૂકી દીધી. જરૂર પડશે ત્યારની વાત ત્યારે. તેનું હમણાં શું છે? પણ ના, આ બધું યાદ રાખવાવાળાનો ત્રાસ બહુ ભારે!

એમની પાસે અહંકારની ચાબૂક હોય. ફટકારીને પૂછે, ‘પેલું ક્યા મૂકેલું?’

‘યાદ નથી.’

‘શું યાદ નથી?’

‘પેલું ક્યાં મૂકેલું તે.’

‘અરે! ખરાં નફ્ફટ છો! એટલુંય યાદ નથી રહેતું?’

‘એટલું જ નહીં, મને તો ઘણું યાદ નથી રહેતું. આ મારો સ્વભાવ ગણો તો તેમ ને આદત ગણો તો તેમ.’

‘આ સ્વભાવ કે આદત કંઈ નથી, આ કામચોરી છે અને બેદરકારી છે. તદ્દન કેરલેસ. તમે મગજને બિલકુલ ત્રાસ આપતાં નથી એટલે જ તમને કંઈ યાદ નથી રહેતું, બાકી કેમ અમને બધું યાદ રહે છે?’

‘તમને કેમ યાદ રહે છે તે મને નથી ખબર, પણ હું કોઈને ત્રાસ આપવા નથી માગતી, મારા મગજને પણ નહીં. હું શાંતિપ્રય છું અને યાદ રાખવાનું કામ મારી શાંતિમાં બાધક છે, એટલે હું મોટે ભાગે બધું ભૂલી જાઉં છું.’

‘એટલે શું શોધવાનું છે તે જ તમે ભૂલી જશો?’

‘હા, અને તમે હમણાં જે બધું લેક્ચર આપ્યું તે પણ. સૉરી.’